Parlementaire enquete over gasdossier noodzakelijk
(Een mooi artikel van onze Dorpsgenoot Bert Schudde dat onlangs in de Volkskrant stond. Geplaatst in overleg met hem) Een jaar geleden stond ik op het schoolplein op mijn kinderen te wachten. Twee kilometer verderop vond een ondergrondse explosie plaats met het equivalent van tweeduizend kilo TNT: de aardbeving van Zeerijp.
Een jaar later is er weinig veranderd. Het besluit van minister Wiebes om de gaskraan op termijn dicht te draaien, wordt vaak moedig en historisch genoemd. Voor mij was het niet meer dan het minimaal nodige om de voortdurende terreur van aardbevingen onder mijn woning en de school van mijn kinderen te stoppen. Een beving als in Zeerijp hebben we sindsdien niet meer gehad, maar de bodem van Groningen is nog niet tot rust gekomen en de gaskraan is nog niet volledig dicht.
Onopgeloste schade
Zeerijp leek de politiek in beweging te zetten. Niets is minder waar. De berg onopgeloste schades is groter dan ooit. Misschien is de TCMG over vijftien maanden aan ons dossier toe, maar beloven doen ze niets. De versterking van de woningen ligt nagenoeg stil. In de epicentra van de drie zwaarste gasbevingen is überhaupt van versterking nog geen sprake. Dit zijn dorpjes van amper 200 huizen. De private tentakels van de NAM bepalen budget, tijdstip en tempo in de versterking van openbare gebouwen zoals de school van mijn kinderen. De kloof tussen bevolking en lokaal openbaar bestuur is groter dan ooit. Dit komt vooral doordat gemeenten in het aardbevingsgebied hebben getekend voor het rammelend risicomodel van de NAM. Dit computer¬model bepaalt welke woningen als eerste en vooralsnog enige in aanmerking komen voor nadere inspectie en bouwkundige versterking. Op de gemeentelijke voorlichtingsavond in december over deze aanpak gaf de vertegenwoordiger van de NCG toe dat het model vooral onzin produceert en niets zegt over het risico van mijn woning. Volgt u het nog?
De enige bestuurder die het scheen te snappen, oud-Nationaal Coördinator Hans Alders, gooide vorige zomer de handdoek in de ring. Bewoners zijn na jaren onzekerheid, onrecht en intimidatie het vertrouwen in de overheid volledig kwijt. Die overheid houdt zich niet aan haar eigen wetten en negeert toezichthouders. Ze heeft consequent haar eigen winstbelang boven de veiligheid van burgers gesteld. Ze is niet in staat gebleken een rechtvaardige afhandeling van scha-de te garanderen. Ze stelt het contract met de NAM boven het sociaal contract en heeft in het aardbevings¬gebied haar legitimiteit verloren.
Verdriet
Een jaar na Zeerijp kijken we terug. Ik weet niet hoe het verder moet. Ik weet wel dat geen enkele bestuurder publiekelijk verantwoording heeft afgelegd voor het verdriet van Groningen. Elke stap was hooguit het minimale. Zo min mogelijk daden en zo complex mogelijke structuren. Zonder publieke verantwoording komen we geen stap verder. Niet het zoveelste slappe debat in de Kamer. Niet de zoveelste structuur, organisatie of visie. Het wordt tijd dat bestuurders verantwoording afleggen over tien jaar falend openbaar bestuur in het gasdossier. Onder ede. In een parlementaire enquêtecommissie.
Bron: Bert Schudde (19 januari 2019) Foto uit het archief